Als je je eerste EMDR-sessie op de planning hebt staan, voel je je waarschijnlijk gespannen, nieuwsgierig of zelfs een beetje angstig. Dat is volkomen normaal. Eye Movement Desensitization and Reprocessing – kortweg EMDR – is geen alledaagse therapievorm en het onbekende maakt het spannend. In dit blog neem ik je stap voor stap mee in hoe een eerste EMDR-sessie voelt, wat je kunt verwachten en hoe het je kan helpen bij het verwerken van ingrijpende gebeurtenissen.
Wat is EMDR eigenlijk?
EMDR is een therapeutische methode die helpt bij het verwerken van traumatische herinneringen of andere ingrijpende ervaringen. Het bijzondere aan EMDR is dat je, terwijl je aan een nare herinnering denkt, tegelijkertijd afgeleid wordt door bijvoorbeeld oogbewegingen, geluiden of tikjes. Dit duale proces maakt het mogelijk om vastzittende herinneringen te ‘ontkoppelen’ van de emotionele lading.
Voor veel mensen voelt EMDR als iets mysterieus of zelfs een beetje zweverig – maar het is stevig wetenschappelijk onderbouwd en wordt wereldwijd toegepast bij de behandeling van trauma’s, angstklachten, fobieën en meer.
De voorbereiding: gespannen maar nieuwsgierig
De meeste mensen gaan niet zomaar de eerste de beste dag naar een EMDR-sessie. Vaak is er al een proces aan voorafgegaan: gesprekken met een psycholoog in Deventer, de keuze voor therapie, en uiteindelijk het voorstel om EMDR te proberen. Tegen de tijd dat je je eerste afspraak hebt, is er meestal al duidelijk wat je wil aanpakken: een specifieke gebeurtenis, herinnering of gevoel.
Vlak voor de sessie is het niet ongewoon dat je hart wat sneller klopt. Je weet dat je iets moeilijks onder ogen gaat zien. Je vraagt je misschien af: Gaat dit pijn doen? Komen er dingen naar boven die ik niet aankan? Werkt dit wel bij mij?
Een goede therapeut zal de tijd nemen om deze zorgen te bespreken. Je wordt uitgelegd wat EMDR inhoudt, wat het doel is en dat je altijd kunt pauzeren als het te veel wordt.
De start van de sessie: veilig contact
De eerste minuten van een EMDR-sessie voelen meestal vertrouwd – je zit in een veilige ruimte, de therapeut is kalm, en er is tijd om in te checken bij jezelf. Hoe voel je je vandaag? Zijn er spanningen? Is er iets veranderd sinds de vorige keer?
Daarna wordt besproken op welke herinnering jullie gaan werken. De therapeut vraagt je om de gebeurtenis zo concreet mogelijk te beschrijven: Wat zie je? Wat hoor je? Wat voel je in je lichaam? Welke overtuiging heb je over jezelf als je aan dit moment denkt?
Je kiest een ‘target’: een moment dat nog veel emotionele lading heeft, vaak op een schaal van 0 tot 10. Je benoemt het beeld, het gevoel en het geloof over jezelf (bijvoorbeeld: “Ik ben niet veilig” of “Het is mijn schuld”).
De EMDR zelf: het verwerken begint
Dan begint het werkelijke EMDR-proces. De therapeut vraagt je om aan de herinnering te denken en start met de bilaterale stimulatie. Dit kan met de ogen zijn (je volgt met je ogen de vingers van de therapeut die heen en weer bewegen), met geluidjes via een koptelefoon, of met tikjes via handapparaatjes.
Wat je dan ervaart is lastig te voorspellen – elke persoon is anders. Soms zie je de gebeurtenis opnieuw voor je alsof je een film afspeelt. Soms komen er onverwachte gevoelens of nieuwe beelden naar boven. Soms is het vaag, alsof je alleen spanning in je lijf voelt.
Tussendoor pauzeert de therapeut regelmatig om te vragen: “Wat komt er nu op?” Het doel is niet om netjes het hele verhaal te vertellen, maar om je gedachten en gevoelens gewoon te laten opkomen, zonder filter.
Je merkt na een paar sets dat er iets begint te verschuiven. Misschien voel je je emotioneler, of juist lichter. Je komt op nieuwe inzichten. Je gaat van “Ik kon niets doen” naar “Ik heb het overleefd”. Van “Het was mijn schuld” naar “Ik deed wat ik kon.”
Het emotionele proces: intens maar bevrijdend
Veel mensen ervaren tijdens hun eerste sessie heftige emoties – tranen, boosheid, angst. Dat is normaal en zelfs goed. Het betekent dat je brein bezig is de ervaring écht te verwerken. Je hoeft niets tegen te houden, niets te verklaren – alleen toe te laten wat er komt.
Tegelijkertijd voelt het vaak ook als een soort droomstaat. Je bent half bewust bezig, maar ook een beetje “weg” in je hoofd. Je gedachten gaan soms onverwachte kanten op. Oude herinneringen duiken op, beelden die je lang vergeten was.
Na een tijdje merk je dat de scherpe randjes van de herinnering minder worden. De lading zakt. Wat eerst een ‘8’ op de spanningsschaal was, voelt nu als een ‘4’ of misschien zelfs een ‘1’.
Afsluiting van de sessie: aarden en afronden
Aan het einde van de sessie is het belangrijk om weer te landen. Je hebt mentaal en emotioneel hard gewerkt. De therapeut helpt je om weer in het hier-en-nu te komen, soms met ademhalingsoefeningen of korte reflecties.
Je bespreekt hoe het ging, of er iets onverwachts gebeurde, en hoe je je nu voelt. De therapeut waarschuwt vaak dat je je in de uren of dagen erna nog wat wiebelig of vermoeid kunt voelen – dat hoort erbij. Het brein is nog aan het verwerken.
Soms wordt er afgesproken om het onderwerp in de volgende sessie opnieuw op te pakken, of om met een ander moment aan de slag te gaan.
En dan?
De eerste sessie is vaak het begin van een intens proces. Sommige mensen merken na één sessie al verschil: minder nachtmerries, minder paniekreacties, een rustiger gevoel in het lichaam. Voor anderen is het meer een geleidelijke verandering – het wordt steeds een beetje lichter.
Wat belangrijk is om te onthouden: je hoeft het niet allemaal in één keer te ‘fixen’. EMDR is geen toverstok, maar wel een krachtig hulpmiddel dat diep kan doorwerken, zelfs als je er nog niet direct de vinger op kunt leggen.
Tot slot: je bent niet alleen
De eerste keer EMDR is spannend, confronterend, en vaak emotioneel. Maar bovenal: het is een stap naar heling. Je durft te kijken naar dat wat pijn doet. Je geeft je brein de kans om eindelijk iets los te laten wat je al veel te lang hebt meegedragen.
Wees mild voor jezelf na afloop. Geef je lichaam rust. Praat erover met iemand die je vertrouwt. En weet: je bent niet alleen. Duizenden mensen hebben dit pad bewandeld en zijn er sterker uitgekomen.
Misschien ben je net begonnen – maar je bent begonnen. En dat is al een overwinning op zich.
